Bieszczady były i są rejonem kresowym, rejonem pogranicza, stąd zawsze cechowała je wymieszanie różnych kultur etnicznych i narodowych, nieraz jednak nacechowane konfliktami. Mieszkali tu Polacy, Ukraińcy, Bojkowie, Łemkowie (obie grupy zaliczane do Rusinów, a później Ukraińców), ale także Śłowacy, Węgrzy, Niemcy czy też Żydzi. Druga wojna światowa, rzezie dokonywane przez Ukraińską Powstańczą Armię, Akcja Wisła, okres komunizmu oraz spontaniczne procesy depopulacyjne zmieniły ten stan rzeczy. Przykładem dawnej bojkowskiej wsi może być na przykład Wołosate, w którym następnie dokonano przesiedlenia mieszkańców, czyniąc to miejsce opustoszałym i dzikim. Także w innych bieszczadzkich miejscowościach, takich jak Komańcza czy Wetlina, odnajdziemy ślady życia tych Łemków i Bojków. Grup tych właściwie już nie ma, nie zamieszkują one terenu Bieszczadów w zwartych skupiskach, choć żyją jeszcze pojedyncze osoby o bojkowskich czy łemkowskich korzeniach. Pozostałością po nich są niszczejące, drewniane chałupy, stare cerkiewki i kapliczki, cmentarze. Sporo artefaktów świadczących o ich bytności w Bieszczadach można zobaczyć w tutejszych muzeach i skansenach. Do ciekawych zabytków architektonicznych obok drewnianych domostw, z których znikają właściwie już chałupy – zagrody, należą także resztki wsi, które przed w okresie drugiej wojny światowej i krótko po jej zakończeniu zostały spalone przez Ukraińską Powstańczą Armię, ale także oddziały polskiej i sowieckiej komunistycznej bezpieki.
Bieszczady – rejon pogranicza
